Rusya ve Ukrayna arasında 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana süren savaş, Avrupa’ya petrol ve gaz sevkiyatını sekteye uğratırken, İsrail’in Gazze soykırımıyla patlak veren Kızıldeniz yolunun tıkanması, ticari rotaları değiştirdi. Dünyanın petrol, gaz ve ticari mala hem güvenli hem ekonomik hem de çevresel faktörlere en duyarlı şekilde ulaşımı, enerji nakil hatları üzerinde yer alan Türkiye’nin stratejik konumunu yeniden gündeme getirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının yayımladığı 2023 Faaliyet Raporu verileri, Türkiye’den geçen boru hatlarının jeopolitik önemini bir kez daha ortaya koydu.
Rapora göre; işletmeye alındıkları günden itibaren Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ile Rusya ve Karadeniz’den geçen boru hattı TürkAkım üzerinden Avrupa’ya yapılan sevkiyatın toplam miktarı 74 milyar metrekübü buldu. Avrupa’ya ilk gaz akışını 2020 yılında yapan TANAP aracılığıyla 4 yılda toplam 31 milyar metreküp gaz sevkiyatı gerçekleştirildi. Aynı yılda faaliyete geçen bir diğer hat olan TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı ile de Avrupa’ya 43 milyar metreküp gaz ulaştırıldı.
Ayrıca Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC), başta Azeri petrolü olmak üzere Hazar bölgesinde üretilen petrolün 229 milyon varili 2023 yılında olmak üzere, BTC üzerinden 2023 yılı sonunda bugüne kadar toplam 4,2 milyar varil petrol, dünya pazarlarına taşındı.
Gürcistan-Türkiye sınırı Ardahan-Posof olan boru hattının Avrupa’ya çıkış noktası ise Türkiye-Yunanistan sınırı olan Edirne-İpsala. Türkiye üzerinde 20 ili (Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne) kapsıyor. 67 ilçe ve 600 köyden oluşan güzergâhın Yunanistan sınırında, Avrupa ülkelerine doğalgaz iletimi yapan Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) bağlanıyor.
Rusya doğalgazını taşıyan Türk- Akım Doğalgaz Boru Hattı, Anapa şehrinden başlayıp Türkiye’de Kırklareli’ne bağlı Kıyıköy’e kadar gelip, oradan da Avrupa’ya uzanıyor. TürkAkım’ın isim babası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin. Putin, hattın açılış töreni için 2020’de Türkiye’ye gelmişti. 2014 yılında yapımına karar verilen, inşaatına 2017 yılında başlanan boru hattın yıllık kapasitesi 31,5 milyar metreküp olarak açıklanmıştı. TürkAkım’ın inşası fikri ise, Güney Akım Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nin iptal edilmesinin ardından gündeme gelmişti.
Kaynak: Türkiye Gazetesi
